Co dał zakaz sprzedaży "śmieciowego" jedzenia w sklepikach szkolnych?

1 września 2015 r. w życie weszła ustawa zakazująca sprzedaży w sklepikach szkolnych tzn. „śmieciowego” jedzenia. Ministerstwo zapowiedziało wprowadzenie kolejnych zmian. Jak tę sytuację ocenia Małgorzata Sowicka, dyrektor Departamentu Edukacji i Sportu?

Czy elbląskie placówki zdołały się przygotować do zakazu sprzedaży "śmieciowego" jedzenia w sklepikach szkolnych?

1 września 2015 r . weszła w życie zmiana do ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, zgodnie z którą w jednostkach systemu oświaty  mogą być sprzedawane oraz stosowane w ramach żywienia zbiorowego określone środki spożywcze. Celem zmian było m.in. ograniczenie sprzedaży dzieciom i młodzieży żywności  o wysokiej zawartości cukru, tłuszczu oraz sodu/soli oraz promowanie spożywania owoców, warzyw, żywności bogatej w wapń . W Dyrektorzy elbląskich  placówek dobrze  przygotowali się do zmiany mimo krótkiego czasu na jej wprowadzenie. Niezwłocznie  podjęli działania określone rozporządzeniem. Zostały dostosowane przepisy umowy najmu sklepików szkolnych oraz zasady żywienia w stołówkach szkolnych. Nastąpiły ustalenia listy produktów-  przepisy  ustawy  o bezpieczeństwie żywności i żywienia przyznają dyrektorowi jednostki systemu oświaty kompetencje do ustalenia szczegółowej listy produktów dopuszczonych do sprzedaży lub stosowania w ramach zbiorowego żywienia w oparciu o przepisy wydane przez Ministra Zdrowia/bez wskazania konkretnego producenta danego produktu/.

Jaka była reakcja dyrektorów placówek po wprowadzeniu w życie zmian?

Każda zmiana to nowe zadania. Dyrektorzy od lat żyją w okresie permanentnych zmian oświatowych i tę przyjęli  bez  zdziwienia. Poza tym, niezależnie od  zmiany ustawy, we wszystkich  szkołach podstawowych prowadzonych przez Miasto Elbląg dzieci otrzymywały i  otrzymują bezpłatne mleko oraz warzywa i owoce, promocja zdrowej żywności odbywa się od lat. Od lat też już od etapu  przedszkolnego  prowadzone są liczne działania edukacyjne promujące zasady zdrowego żywienia. Wiele elbląskich szkół jest w ogólnopolskim programie Szkoła Promująca Zdrowie. To wszystko sprawiło, że dyrektorzy  w pewnym sensie byli przygotowani do tej zmiany.  Co do dzieci- życie nie znosi próżni.  Jeżeli zabrakło ulubionych produktów w sklepiku, uczniowie przynosili je z domu lub kupowali w pobliskich sklepach. Jeśli obiady były mniej słone  to pomysłowi uczniowie przynosili sobie sól z domu.

Czy dochodziły do Pani głosy, że sklepiki zaczynają plajtować lub gorzej prosperować?

Dla osób prowadzących sklepiki na pewno była to duża zmiana.  Niemniej nie dotarły do nas sygnały o zamykaniu sklepików i punktów małej gastronomii. Otrzymane przez nas wyniki kontroli przeprowadzonych  przez Powiatową Inspekcję  Sanitarną w Elblągu  są pozytywne-nie stwierdzono  naruszeń  czy łamania prawa.  Zatem i przedsiębiorcy poradzili sobie ze zmianą.

Czy zakaz sprzedaży tzw. "śmieciowego jedzenia" coś zmienił? Dzieci w szkołach zaczęły się lepiej odżywiać?

Zmieniono zasady, pokazano wzorzec – nie oznacza to jednak, że wszystkie dzieci zaczęły się lepiej odżywiać- nadal przynoszą  do szkolnej stołówki sól  a plecaki  są pełne domowych słodyczy .Zdarza się również ,że dzieci po drodze do szkoły zaopatrują się w pobliskich sklepach.  Ale szkoły pokazują wzorzec  i  promują zdrowy styl życia-nie oferują „ śmieciowego jedzenia”. Żeby mówić o zmianie stylu życia trzeba współpracy rodziny i  co najmniej kilku lat. Powstał pomysł, by z jedzenia dla uczniów zniknął np. syrop glukozowo-fruktozowy, olej palmowy oraz pieczywo z głębokiego mrożenia. Wrócić do sklepików szkolnych miałyby np. gumy do żucia bez cukru czy drożdżówki.

Jak ocenia Pani te propozycje?

Minister Radziwiłł podkreśla, że przy zmianie przepisów kierował się zasadą by raczej promować zdrowe żywienie niż zakazywać niezdrowego. Niemniej, jak pani widzi, niektóre produkty są wykreślane inne się pojawiają. Co do drożdżówki- z zapowiedzi wynika, że będzie  opracowana  receptura drożdżówki z niższą zawartości tłuszczu i cukru. Ale czy to będzie ta sama drożdżówka?

Ministerstwo zapowiedziało wprowadzenie zmian już od 1 września tego roku. Czy jest to realny termin?

Proponowane zmiany nie są radykalne. Myślę, że nie będzie z nimi większego kłopotu.

Z Małgorzatą Sowicką rozmawiała
 

Kamila Jabłonowska