Komu i w jakiej wysokości przysługuje zasiłek pogrzebowy

Zasiłek pogrzebowy jest to zwrot poniesionych kosztów pogrzebu maksymalnie do kwoty 4 tys. zł. Od stycznia do końca września br. oddziały ZUS na Warmii i Mazurach wypłaciły ponad 9,5 tys. zasiłków.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje w razie śmierci: osoby, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty, ustalone prawo do emerytury pomostowej, ubezpieczonego, w tym ubezpieczonego z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, osoby mającej ustalone prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, osoby, która zmarła w okresie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia, członka rodziny rencisty i emeryta.

O zasiłek pogrzebowy mogą ubiegać się członkowie rodziny a także osoby nie spokrewnione  czy instytucje, która poniosły koszty pogrzebu i je udokumentują. Wysokość zasiłku dla członków rodziny to 4 tys. zł niezależnie od wysokości poniesionych kosztów pogrzebu. W sytuacji, gdy za pochówek zapłaci np. dom pomocy społecznej, gmina lub pracodawca, zasiłek przysługuje tym podmiotom w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu, jednak nie więcej niż 4 tys. zł. 

- Zdarzają się sytuacje, gdy koszty pokryje więcej niż jedna osoba lub podmiot, wówczas zasiłek pogrzebowy ulega podziałowi między te osoby lub podmioty - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. Aby otrzymać wypłatę zasiłku pogrzebowego osoby obce, muszą szczegółowo udokumentować poniesione wydatki do kwoty maksymalnie 4 tys. zł. Rachunek tylko za zakup trumny nie może być podstawą do otrzymania zasiłku pogrzebowego, ponieważ resztę kosztów pogrzebu , w tym pochówku poniósł ktoś inny – wyjaśnia Anna Grabowska, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie warmińsko-mazurskim

W przypadku, gdy koszty pogrzebu zostały pokryte przez kilka osób, zasiłek wypłacany jest proporcjonalnie. Muszą to być wszystkie rzeczy i czynności niezbędne do dokonania pochówki. Wydatki związane z ceremonią kościelną są potwierdzone przez tę instytucję i uwzględniane do wypłaty zasiłku pogrzebowego. Faktura wystawiona tylko za kwiaty nie stanowi kosztów pogrzebu.

Przedawnienie roszczeń o wypłatę zasiłku

Na zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy jest 12 miesięcy od dnia śmierci osoby po której przysługuje zasiłek. Jeśli ten termin nie zostanie dotrzymany, wówczas  prawo nie przysługuje.

Wyjątek stanowi sytuacja, gdy złożenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w tym terminie nie było możliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej. W takiej sytuacji prawo do zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu, a dokumentem potwierdzającym te okoliczności jest zaświadczenie policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy potwierdzający przyczyny. 

W razie donacji zwłok na cele naukowe sprawienie pogrzebu możliwe jest dopiero po przekazaniu rodzinie przez instytucję naukową szczątków osoby zmarłej po zakończeniu badań. Z przyczyn, więc całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej do zasiłku pogrzebowego nie ma ona możliwości zgłoszenia wniosku o wypłatę w ciągu ustawowych 12 miesięcy. Osoby uprawnione mogą, więc złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy za pogrzeb tzw. symboliczny wraz z fakturami dokumentującymi poniesione koszty.

Niezbędne dokumenty

Podstawowymi dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku pogrzebowego są: wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego, odpis skrócony aktu zgonu, odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika, że dziecko urodziło się martwe, w przypadku gdy nie został sporządzony akt urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe (karta zgonu lub jej kopia albo zaświadczenie o martwym urodzeniu bez względu na czas trwania ciąży, wydane na podstawie dokumentacji medycznej przez lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w dziedzinie położnictwa i ginekologii albo położną). Należy również dołączyć oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku - kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo zgłaszającego wniosek z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego lub dowód osobisty zawierający wymagane dane), zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniu w dniu śmierci (w przypadku, gdy zmarła osoba ubezpieczona lub członek rodziny osoby ubezpieczonej), nie dotyczy to osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz osób z nimi współpracujących. 

- Od sierpnia zmieniły się przepisy dotyczące zasiłku pogrzebowego w sytuacji gdy dziecko urodzi się martwe, ale nie zostanie sporządzony akt urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe dokumentem, który wystarczy do tego, by ubiegać się o świadczenie, będzie karta zgonu lub zaświadczenie lekarza bądź położnej. Dotychczas, jeżeli nie został sporządzony akt urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe, kobiety po stracie ciąży nie mogły skorzystać z prawa do zasiłku pogrzebowego - wyjaśnia rzeczniczka

                                                                                                                      Anna Grabowska
Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS  
województwa warmińsko-mazurskiego