Dziś Wielkanoc. Ten radosny czas obfituje w wiele zwyczajów

Niedziela zmartwychwstania Pańskiego, popularnie nazywana Wielkanocą, jest najstarszym i największym świętem chrześcijańskim. Tego dnia katolicy, po porannej mszy rezurekcyjnej, zasiadają do wspólnego biesiadowania, podczas którego cieszą się obietnicą jaką niesie ze sobą zmartwychwstanie bożego syna.

Święta Wielkanocne wywodzą się od żydowskiej Paschy, czyli wyjścia narodu wybranego z niewoli Egipskiej do Ziemi Obiecanej. 14. dnia księżycowego miesiąca Nisan Żydzi świętowali przejście Chrystusa przez śmierć do zmartwychwstania. Kościół katolicki, na soborze nicejskim w 325 roku przyjął, że Wielkanoc obchodzona będzie w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca.
Za czasów Jezusa wyznawcy religii mojżeszowej gromadzili się w święto Paschy w Jerozolimie, składali w ofierze baranka, a potem spożywali go wspólnie, w gronie rodziny, wspominając wyprowadzenie z niewoli egipskiej.

Dziś katolicy gromadzą się przy wspólnym stole, na którym również króluje baranek - symbol zmartwychwstałego Chrystusa i jajko - symbol rodzącego się życia. Baranek, zazwyczaj z cukru lub ciasta, zajmuje centralny punkt stołu, a jego nieodłącznym atrybutem jest chorągiewka z napisem "Alleluja".

Alleluja, w  oryginale zapisywane jest jako "hallelujah", w języku hebrajskim oznacza "wychwalajcie Jahwe". Wierni, tuż po mszy rezurekcyjnej, która odbywa się zazwyczaj o szóstej w świąteczny poranek, powtarzają je często z radością. Rezurekcja (z łac. resurrectio- zmartwychwstanie), to uroczyste nabożeństwo, celem którego jest obwieszczenie światu Dobrej Nowiny o Zmartwychwstaniu Jezusa. Chrześcijanie, od czasów papieża Grzegorza Wielkiego, pozdrawiali się w tym dniu słowami "Chrystus Zmartwychwstał!" w odpowiedzi słysząc "Zmartwychwstał prawdziwie".

Śniadanie Wielkanocne, pierwszy posiłek wielkanocnej niedzieli, to jeden z najbardziej uroczystych momentów tych świąt, okazja do wspólnego biesiadowania i bycia ze sobą.  Na stole, obok smakowitych potraw, najważniejsza jest święconka. Potrawy, które dzień wcześniej zostały poświęcone w kościele, tego dnia są odpowiednikiem bożonarodzeniowego opłatka. Każdy z domowników spożywa po kawałku poświęconych produktów składając sobie nawzajem życzenia.

Ten radosny czas obfituje w wiele zwyczajów. Większość z nich znana jest od średniowiecza i praktykowana do dziś. Na stole obowiązkowo musi znaleźć się jajko - symbol życia i odrodzenia. Tradycja pisanek i dzielenia się święconym jajkiem sięga nawet starożytnych Persów, którzy wiosną darowali swoim bliskim czerwono barwione jaja. Zwyczaj ten przyjęli od nich Grecy, Rzymianie i bardzo szybko rozprzestrzenił się wśród chrześcijańskich krajów. Szczególne znaczenia mają właśnie czerwone pisanki , które według wierzeń mają moc magiczną i odpędzają złe uroki.

Na Podlasiu do dziś panuje tradycja wybijania jajek. Polega ona na tym, że dwie osoby stukają się wzajemnie ugotowanymi jajkami. Wygrywa ten, który stłucze jajko przeciwnika jako pierwszy. Pisanki mają jeszcze jedno wykorzystanie na Podlasiu - to  kolejna zabawa, którą uwielbiają  dzieci - toczenie jajek z górki. Zasady są  proste - wygrywa jajko, które najszybciej znajdzie się u jej podnóża.  

Na Śląsku Wielka Niedziela to dzień bez gotowania. Tradycja nakazuje by ten dzień obył się bez dymu i ognia. Ma to być czas na wspólne radowanie w gronie najbliższych.
 

Kamila Jabłonowska